આપણા દેશની અંદર સદીઓથી ઘણા રહસ્યો રહેલા છે. એકથી એક એવા સ્થળો છે, જેના વિશે જાણીને વિશ્વ આશ્ચર્યચકિત થઈ ગયું છે. હિમાચલ પ્રદેશમાં પણ એવું જ સ્થાન છે. અહીંનું એક ગામ ખૂબ જ રહસ્યમય છે. અહીંના લોકો એવી ભાષામાં બોલે છે કે જે અહીંના લોકો સિવાય બીજુ કોઈ સમજી શકતું નથી .
આ ગામનું નામ “મલાણા” છે. હિમાલયની શિખરોની વચ્ચે આવેલું, મલાણા ગામ, ઉંડી ખાઈઓ અને બરફીલા પર્વતોથી ઘેરાયેલું છે. લગભગ 1700 લોકોની વસ્તી ધરાવતું આ ગામ પ્રવાસીઓમાં ખૂબ જ લોકપ્રિય છે. અહીં ફરવા માટે દુનિયાભરના લોકો આવે છે. જોકે મલાણા સુધી પહોંચવું ખૂબ મુશ્કેલ છે. આ ગામમાં લોકો આવી જઇ શકે કોઈ રસ્તો નથી. ત્યાં ફક્ત પર્વતીય રસ્તાઓ દ્વારા જ પહોંચી શકાય છે. પાર્વતી ખીણની તળેટીમાં આવેલા ઝરી ગામથી અહીંયા સુધી પરણતો જ છે. ઝરી ગામથી મલાણા પહોંચવામાં લગભગ ચાર કલાકનો સમય લાગે છે.
આ ગામ સાથે ઘણી ઐતિહાસિક કથાઓ, રહસ્યો અને ઘણા વણઉકેલાયેલા પ્રશ્નો સંકળાયેલા છે, જેમાંથી એક એ છે કે અહીંના લોકો પોતાને ગ્રીસના પ્રખ્યાત રાજા, સિકંદરના વંશજ કહે છે. એવું કહેવામાં આવે છે કે જ્યારે સિકંદરે હિન્દુસ્તાન પર હુમલો કર્યો ત્યારે તેના કેટલાક સૈનિકોએ મલાણા ગામમાં આશરો લીધો અને પછી તેઓ ત્યાં જ રહ્યા. અહીંના રહેવાસીઓને સિકંદરના સૈનિકોના વંશજ કહેવામાં આવે છે. જો કે તે હજુ સુધી સંપૂર્ણ રીતે સાબિત થયું નથી. સિકંદરના સમયની ઘણી વસ્તુઓ મલાણા ગામમાંથી મળી છે. એવું કહેવામાં આવે છે કે સિકંદરના યુગની તલવાર પણ આ ગામના મંદિરમાં રાખવામાં આવી છે.
અહીંના લોકો “કનાશી” નામની ભાષા બોલે છે, જે ખૂબ જ રહસ્યમય છે. તેઓ તેને પવિત્ર જીભ માને છે. તેની વિશેષ વાત એ છે કે આ ભાષા મલાણા સિવાય દુનિયામાં ક્યાંય બોલાતી નથી. આ ભાષા બહારના લોકોને શીખવવામાં આવતી નથી. તેનું સંશોધન પણ ઘણા દેશોમાં કરવામાં આવી રહ્યું છે.
મલાણા ગામના લોકો જમલુ દેવતાની ઉપાસના કરે છે અને તેમને તેમની દરેક વસ્તુ માને છે. ખરેખર, તેમના જમલુ દેવતા હિન્દુ પુરાણોમાં જમદગ્નિ ઋષિ તરીકે ઓળખાય છે. અહીંના લોકોનું માનવું છે કે ભગવાન શિવને દેવ જમલૂ પાસે મોકલવામાં આવ્યો હતો. ગામમાં બે મંદિરો છે, જેમાંથી એક જમલુ દેવતા અને બીજું મંદિર તેની પત્ની રેણુકા દેવીનું છે.
જમલુ દેવતાના મંદિરની એક દિવાલ પર હાડકાં, ખોપરી અને અન્ય પ્રાણીઓના બલિદાનો લટકાવવામાં આવે છે. તેમજ મંદિરની એક દિવાલ પર ચેતવણી પણ લખાઈ છે, જે મુજબ જો કોઈ બાહ્ય વ્યક્તિ આ મંદિરને સ્પર્શે તો તેને 3500 રૂપિયાનો દંડ ભરવો પડશે.
મલાણા ગામના વડીલો પણ બહારના લોકો સાથે હાથ મિલાવવા અને તેમને સ્પર્શ કરવાનું ટાળે છે. જો તમે અહીંની દુકાનમાંથી થોડો સામાન ખરીદો છો, તો દુકાનદાર તેને તમારા હાથમાં આપવાને બદલે ત્યાં જ રાખશે અને તે પૈસા પણ હાથમાં લેવાની જગ્યાએ ત્યાંજ મૂકી દેવાનું કહેશે. જો કે, અહીંની નવી પેઢી આ બધી બાબતોને સ્વીકારતી નથી. બહારના વ્યક્તિ સાથે વાત કરવામાં, હાથ મિલાવવા અથવા તેમને ભેટવામાં અંતર રાખતા નથી. તમને જાણીને આશ્ચર્ય થશે કે આ ગામના લોકો તેમના ગામની અંદર જ લગ્ન કરે છે. જો કોઈ ગામની બહાર લગ્ન કરે તો તેને સમાજમાંથી કાઢી નાખવામાં આવે છે. જો કે, આવા કેસ ભાગ્યે જ હોય છે.
અહીંનો હશીશ (ચરસ) પણ ખૂબ પ્રખ્યાત છે. ખરેખર, ચરસ એ ભાંગના છોડમાંથી તૈયાર કરાયેલ માદક પદાર્થ છે. તેની સૌથી મોટી વિશેષતા એ છે કે મલાણાના લોકો તેને હાથથી માલિશ કરીને તૈયાર કરે છે અને પછી તેને બહારના લોકોને વેચે છે. જોકે, તેની અસર ગામના બાળકોને પણ થઈ છે. અહીંનાં બાળકો ખૂબ જ નાની ઉંમરે દવાઓ વેચવાના ધંધામાં જાય છે. આ જ કારણ છે કે મલાણામાં બહારના લોકોને ફક્ત દિવસ દરમિયાન જ મંજૂરી આપવામાં આવે છે, કારણ કે અહીંના તમામ ગેસ્ટહાઉસ રાત્રે બંધ હોય છે. અહીંના લોકોનું માનવું છે કે જમલુ દેવતાએ આ પ્રકારનો આદેશ આપ્યો છે.
